Koorts

Begripsbepaling: 

Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven 38° C rectaal gemeten. Tegenwoordig wordt vaak de temperatuur digitaal gemeten via het oor. Dit is geen nauwkeurige meting. Hierbij ziet men vaak verschil in linker of rechter oor door b.v. een prop oorsmeer. Kwaliteit van de oorthermometer en juiste meettechniek zijn sterk bepalend voor de uitslag. Temperatuurverschillen met rectaal gemeten temperatuur:
  • Oksel (axillair: 0,5ºC lager dan rectaal
  • Mond (oraal): 0,3ºC lager dan rectaal
  • Oor (tympanisch): 0,45ºC lager dan rectaal Koorts is een symptoom en geen ziekte.
Koorts is een reactie van het lichaam op een infectie en helpt bij het opruimen van de ziektekiemen. Het is belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Het onderdrukken van de koorts vermindert het ziektegevoel maar bekort de ziekteduur niet.

Observaties en beschrijving situatie: 

Hoe is de temperatuur gemeten (rectaal / via oor / mond / oksel) en hoe hoog is de temperatuur?
Hoe lang houdt de koorts aan (continue, aanvallen, koortsvrije periodes, koude rillingen)?
Hoe is de bloeddruk en pols; wat zijn de uitgangswaarden van bloeddruk en pols?
Heeft cliënt nog andere klachten zoals hoesten, benauwdheid, pijn bij plassen, huiduitslag, braken, diarree, wonden?
Maakt cliënt een ernstig zieke indruk (cyanotisch, transpireren, kortademig, suf, onrustig / verward, nekstijf)?
Is cliënt recentelijk behandeld of wordt cliënt nu behandeld tegen een infectie?
Is cliënt diabeet, COPD patiënt of heeft cliënt een verminderde weerstand?
Is cliënt bekend met recidiverende infecties?
Is cliënt bekend met slecht functionerende temperatuur regulatie t.g.v coma, hersentumor, CVA , infectie?
Welke medicatie gebruikt cliënt: antibiotica, prednison, paracetamol, NSAID’s?
Hoe is het met de intake van vocht en voeding?
Zijn er meer cliënten in de omgeving met dezelfde klachten?

Triagecriteria

Spoed
shock verschijnselen (lage bloeddruk, hoge polsfrequentie)
nekstijfheid
sufheid of verwardheid
koude rillingen en ernstig ziek
hevige benauwdheid
Dringend
bij optreden van koorts onder antibiotica en / of prednison en / of paracetamol/NSAID gebruik
bloed bij urine
indien koorts niet reageert op paracetamol
toename van klachten zoals braken, kortademigheid
cliënten met verminderde weerstand, diabetes mellitus en COPD
Routine
indien koorts onvoldoende reageert op bovengenoemde maatregelen

Controles en acties: 

Bij een lichaamstemperatuur > 39 °C en < 40 ºC pols <100 en niet ernstig ziek zijn in overleg met PVK / ANW hoofd: paracetamol 1000 mg oraal (bij voorkeur) of supp. max. 3 x daags. Na 2 uur temperatuur meten om te zien of paracetamol effectief is.
Veel laten drinken 1.5 - 2 l en vochtbalans bijhouden.
Cliënten met diabetes mellitus bloedsuiker controleren.
Cliënten met hevige transpiratie koele afwassing geven en regelmatig droge kleding en lakens geven.
Cliënt geen deken geven.
Bij pijn bij plassen of onrust in overleg met PVK / ANW hoofd: urine strippen.
Goede mond en huidverzorging.
Bloeddruk, pols en temperatuur 2 x daags meten.
Bij wonden PVK / ANW hoofd bellen voor inspectie wond en omgeving.