Begripsbepaling:
Bij een heupfractuur is de hals van het bovenbeen gebroken. Dit is het bovenste deel van het bovenbeen. Pijn, zwelling, beperkte beweeglijkheid of niet kunnen belasten, samen met een beenlengteverschil zijn de belangrijkste verschijnselen. De voet aan de aangedane zijde ligt meer naar buiten gedraaid (exorotatie).
Vragen:
Wat is de oorzaak van het trauma; wat is er precies gebeurd?
Is cliënt bij bewustzijn en aanspreekbaar?
Wat is de bloeddruk, pols?
Zijn er pijnklachten en zo ja, wat is de lokalisatie?
Is het been verkort en in exorotatie?
Is verkorting mogelijk al bekend bij cliënt voor het trauma?
Kan cliënt been bewegen/optillen/naar zich toe buigen/naar buiten toe draaien?
Is er nog ander letsel (ribben/rug)?
Zijn er neurologische uitvalsverschijnselen?
Heeft cliënt eerder een heup of pols/wervel gebroken?
Wat is de medische voorgeschiedenis en co-morbiditeit? (b.v. osteoporose)
Gebruikt cliënt medicijnen zo ja, welke? (antistolling)
Hoe was mobiliteit voor het trauma?
Wat zijn de beleidsafspraken met betrekking tot wel/niet opereren?
Triagecriteria
|
bewusteloosheid of andere neurologische verschijnselen |
|
indien er sprake is van een femurschachtfractuur (bovenbeenfractuur, standverandering in het midden van het bovenbeen) en/of indien het bovenbeen dik en extreem pijnlijk is/wordt |
|
indien trauma veroorzaakt is door ander onderliggend lijden hetgeen acute behandeling behoeft (b.v. niet-corrigeerbare hypoglycemie) |
|
bij dalende tensie en stijgende pols (shock) |
|
altijd overleg arts bij verdenking heupfractuur voor verder beleid |
|
herbeoordeling bij verdenking fractuur |
Advies:
Gebruik bij voorkeur schepbrancard om cliënt van grond in bed te leggen. Bij gebruik van tillift aangedane zijde maximaal ondersteunen door 1 of meerdere personen.
Controle pols, bloeddruk.
Cliënt heeft tot nader order bedrust: d.w.z. rugligging in licht glooiende houding op geleide van pijn.
Transfers in bed bij voorkeur door twee personen. Draai cliënt indien nodig op aangedane zijde met een kussen tussen de benen ter hoogte van de knieën.
Gebruik urinaal, plasschuitje of incontinentiemateriaal voor toiletgang.
Fixeer been aangedane zijde met beenlade of kussens.
Geef pijnstilling paracetamol 1000 mg 3 x daags.
Melding (laten) invullen volgens afspraak organisatie (Cordaan: TriasWeb + formulieren valprotocol V&V)
In dossier rapporteren: datum, tijd, plaats, vermoedelijke oorzaak, aanwezigheid van andere mensen.