Begripsbepaling:
Epilepsie komt voor bij alle leeftijden. Epilepsie kan het gevolg zijn van een hersentumor, CVA, dementie, infectie of hersenletsel (aangeboren of verworven). Aanvallen kunnen diverse vormen aannemen, afhankelijk van de plaats van ontlading in de hersenen en van het aantal hersencellen dat hierbij betrokken is. Er worden twee hoofdgroepen onderscheiden:
- Partiële aanvallen: (plaatsgebonden) alleen een bepaald deel of bepaalde delen van de hersenen zijn hierbij betrokken. Het bewustzijn is soms nog intact, soms verminderd en soms helemaal afwezig.
- Gegeneraliseerde aanvallen: (niet-plaatsgebonden) hierbij zijn grote delen van de zenuwcellen van de rechter- en de linkerhersenhelft betrokken. Iemand met een dergelijke aanval is volledig buiten bewustzijn.
- Tonische fase, ledematen zijn stijf, ogen dicht, gelaat is cyanotisch en cliënt is volledig buiten bewustzijn en soms incontinent.
- Clonische fase, er zijn trekkingen van ledematen, hoofd en romp.
- Postictale stupor, cliënt ligt stil, is niet aanspreekbaar en verliest speeksel. De heteroamamnese is erg belangrijk!
Vragen:
Is cliënt bekend met epilepsie of is dit een nieuwe stoornis?
Is cliënt diabeet?
Zo ja, wat is de bloedsuikerwaarde?
Hoelang is aanval bezig?
Wat is mogelijk de uitlokkende factor van de aanval? (medicatie niet genomen, koorts, plotseling veranderde omstandigheden, stress)
Is er sprake van letsel ten gevolge van val?
Is er zo nodig medicatie (stesolid, rivotril, midazolam) afgesproken om aanval te couperen?
Triagecriteria
|
Status epilepticus (opeenvolgen van aanvallen niet reagerend op medicatie) |
|
blijvende bewusteloosheid |
|
niet corrigeerbare hypoglycemie |
|
ernstig letsel ten gevolge van epileptische aanval (botbreuk, verwondingen) |
|
onvoldoende effect op interventiemedicatie |
|
instellen en/of spiegelbepaling anti-epileptica |
|
behandeling uitlokkende factor insult (koorts, infectie, hypoglycemie) |
Advies:
Voorkom letsel bij cliënt gedurende de aanval; neem beschermende maatregelen voor hoofd en ledematen.
Houd schudkrampen niet tegen en laat cliënt liggen waar hij ligt mits geen gevaar voor zichzelf.
Stop niets tussen de tanden en probeer geen gebitsprothese te verwijderen tijdens een aanval.
Houd de tijd bij gedurende de aanval (duur normale aanval niet langer dan 5 minuten).
Geef voorgeschreven interventiemedicatie of Midazolam neusspray 1 puff per neusgat of Stesolid rectiole 10mg
Houd de tijd bij nadat je interventie medicatie hebt gegeven (moet na 10 minuten effect hebben) evt volgens afspraak nog een keer herhalen. Indien geen effect of onvoldoende effect dan direct arts waarschuwen.
Geef geen drinken of eten tijdens en kort na de aanval.
Leg cliënt na de aanval op bed en laat hem uitrusten.
Voer na een insult de controles uit (bij diabeet inclusief bloedsuiker controle).