Begripsbepaling:
Braken is het uitdrijven van de maaginhoud door een krachtig en gecoördineerd samentrekken van de spieren van de buikwand en het diafragma. Meestal voorafgegaan door misselijkheid en kokhalzen. De aan- of afwezigheid van andere symptomen (b.v. koorts, diarree, pijn, peristaltiek, neurologische symptomen) is belangrijk om de ernst van het braken in te schatten.
Vragen:
Hoe lang en hoe vaak braakt cliënt?
Wat is de bloeddruk, pols en temperatuur?
Is cliënt bij bewustzijn/aanspreekbaar?
Heeft cliënt diarree?
Wanneer heeft cliënt voor het laatst geplast?
Wat heeft cliënt gegeten?
Is er sprake van alcohol- drugsgebruik?
Hoe ziet het braaksel eruit? (voedselresten, helder vocht, gal,bloed, darminhoud)
Heeft cliënt andere klachten? (buikpijn, pijn op de borst, duizelig, hoofdpijn)
Is het braken begonnen na een trauma?
Zijn er meerdere cliënten met deze klachten?
Gebruikt cliënt medicijnen?
Wat is de medische voorgeschiedenis en co-morbiditeit?
Triagecriteria
|
bewustzijnsverlies |
|
pijn op de borst |
|
bloed braken |
|
aanhoudend braken |
|
bij projectiel braken |
|
suf of dehydratie |
|
optreden van deze klachten bij meerdere cliënten tegelijkertijd |
|
diabetes mellitus |
|
aanhoudende klachten van misselijkheid/braken |
|
medicatie |
|
algeheel ziek zijn |
Advies:
Laat cliënt vaak (elke 5-10 minuten) kleine slokjes water drinken
Vocht- en voedingslijst aanleggen.
Bij brakende cliënten die antidiabetica en/of anti-epileptica en/of lithium gebruiken dus medicatie waarbij werkzaamheid sterk afhankelijk is van spiegels in het bloed, dient de medicatie beoordeeld te worden. Tevens moet bij diabeten glucosemetingen afgesproken worden.
Buik onderzoeken: is hij boller dan normaal; is buik gespannen; is buik pijnlijk bij aanraking? Bij vermoeden obstipatie rectaal toucher; is er feces aanwezig in het rectum?
Bij klachten van misselijkheid en braken zonder obstipatie of maagdarmbloeding of verdenking perforatie: overleg arts
Indien meerdere cliënten deze klachten hebben laten uitzoeken wat zij gegeten hebben.
Klachten van braken en diarree bij meerdere cliënten en/of personeel (>5): cohortverpleging starten en protocol van organisatie in gang zetten (Cordaan: zie Cordaanwijzer protocol diarree).